تاريخ: شنبه ۱۲ اسفند ۱۳۸۵
نام نویسنده: عباس سلیمی نمین
جناب آقاي مهندس مشايي
معاون محترم رئيس‌جمهور و رياست سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري
باسلام و احترام، همان‌گونه كه مسبوقيد به دنبال چند ملاقات حضوري در بهمن و اسفند 1384، طرحي براساس موافقت جنابعالي به منظور پايان دادن به غلبه جريان هخامنشيمحور بر تاريخ باستان كشور، ازسوي دفتر مطالعات به تاريخ 28/12/84 تقديم گرديد. در آن زمان هنوز حكم بيسابقه يك دادگاه ايالتي آمريكا در مورد الواح عيلامي صادر نشده بود و ضرورت اقدامات عاجل براي استرداد آنچه توسط بنگاه شرقي دانشگاه شيكاگو رسماً از ايران خارج شده بود، مورد تأييد جنابعالي نيز قرار داشت. موجبات نگاه مشترك ما به اين ضرورت را، مقابله با تاريخ‌سازي براي ايران برمبناي پيوند بين اقوام ايراني و يهوديت در دوران هخامنشي (تاريخ 2500 ساله) تشكيل مي‌داد. متأسفانه بعد از صدور رأي بدوي مقامات قضايي آمريكا مبني بر حراج الواح عيلامي، برخي از مسئولين سازمان ميراث فرهنگي در صدد تجليل از عملكرد دانشگاه شيكاگو برآمدند كه اين برخورد غيرهمگون با سخنان و موضعگيريهاي شما در جلسات مورد اشاره، هم در نامه 11/4/85 و هم در ملاقات حضوري مطرح شد. جنابعالي ضمن پذيرش اين انتقاد خاطرنشان ساختيد كه تذكرات لازم به مسئولان ذيربط داده خواهد شد اما در عين حال با تأكيد بر دخل و تصرف غيرقانوني و هدفمند دانشگاه شيكاگو در آثار باستاني ايران (در دوران رضاخان) معتقد بوديد از آنجا كه در حال حاضر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به دنبال بازپس‌گيري الواح عيلامي است، اتخاذ موضع صريح و تند عليه آن دانشگاه از سوي آن سازمان به مصلحت كشور نيست و اين وظيفه را برعهده كميته دفاع از استرداد اموال فرهنگي ايران دانستيد.
اينك با كمال تعجب و تأسف ملاحظه مي‌شود كه موضعگيري كميته عليه عملكرد ناصواب دانشگاه شيكاگو در دخل و تصرف در تاريخ ايران، با واكنشهاي شديد مسئولان آن سازمان مواجه مي‌شود. آنچه اكنون براي ما قابل هضم نيست اين كه باور شما در مورد ضرورت پايان دادن به سلطه نگاه هخامنشيمحور بر تاريخ ايران باستان با دفاع از عملكرد بانيان و طراحان اين نوع از تاريخ‌نگاري، چگونه مي‌تواند قابل جمع باشد؟ انتظار بحق از دولت نهم اين بود كه آنچه در اين سالها به دليل حاكميت نگاه مماشات گرايانه با جريانهاي غربي و غربگرا بويژه در ارتباط با تاريخ ايران باستان رخ نموده است، به صورت حركتي سنجيده و دقيق مورد نقد و بررسي قرار گرفته و گامهايي براي اصلاح آن برداشته شود اما متأسفانه تقويت جريان دانشگاه شيكاگو و وابستگان آن در سازمان ميراث فرهنگي، نه تنها با اين وظيفه مبرم همخواني ندارد بلكه در شرايطي كه زمينه‌هاي مناسبي جهت روشن شدن ماهيت عملكرد آنها فراهم آمده است، موضعگيريهايي را از سوي سازمان تحت مديريت شما شاهديم كه تأييد تاريخ‌سازيهاي آن دانشگاه به حساب مي‌آيد.
آيا براستي براي مسئولان و كارشناسان محترم آن سازمان روشن نيست كه تاريخ‌سازي دانشگاه شيكاگو براساس فراهم آوردن زمينه‌هاي ضديت با اسلام از يكسو و ايجاد علقه با يهوديت از سوي ديگر در بين نسلهاي نوين جامعه ايران بنا گذارده شده است؟ آثار عملكرد آن دانشگاه در دوران پهلوي اول و دوم به حدي مشهود است كه حتي شما نيز بر ضرورت مقابله با آن تأكيد داشتيد اما اين كه چرا سازمان ميراث فرهنگي عملاً راهي ديگر را مي‌پيمايد، سؤالي است كه پاسخ آن براي ما روشن نيست.
در خاتمه، لازم مي‌دانم براين نكته تأكيد نمايم كه برهه كنوني، فرصتي استثنايي براي اصلاح اين بينش تاريخي است كه اسلام نه تنها لطمه‌اي بر تمدن ايراني وارد نساخت بلكه غلبه يهوديان در دوران هخامنشيان موجب وارد آمدن خسارات جدي به تمدن‌هاي پرسابقه ايراني پيش از هخامنشي از جمله عيلامي، گرديد. قتل عام اقوام ايراني به دست يهوديان در واقعه‌اي كه تورات از آن به عنوان عيد «پوريم» ياد كرده است، آثار و تبعاتي در پي داشت كه تاريخ‌نگاران هخامنشي محور قصد انتساب آن را به اسلام داشته و دارند. بديهي است هوشياري لازم در برابر اين جريان پرسابقه در كشور، وظيفه‌اي همگاني و علي‌الخصوص متوجه مديريت سازمان ميراث فرهنگي مي‌باشد.
از خداوند متعال براي جنابعالي و همكاران گرامي‌تان در آن سازمان آرزوي توفيقات بيشتر در خدمت به اسلام و مردم بزرگ ايران را دارم.
يادداشتها و مقالات:
